นิ้วกระตุก เกิดจากกล้ามเนื้อหรือระบบประสาทกันแน่ รู้ไว้จะได้รักษาให้ถูกจุด
นิ้วกระตุก เป็นปัญหาเล็ก ๆ ที่หลาย ๆ คนประสบอยู่ ซึ่งบางคนอาจคิดว่าอาการกระตุกที่เกิดขึ้นบริเวณนิ้วมือ ส่วนใหญ่จะเกิดกับพนักงานออฟฟิศหรือผู้ที่ต้องใช้งานนิ้วบ่อย ๆ แต่ต้องบอกก่อนว่ากลุ่มเสี่ยงกลุ่มนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น เพราะยังมีคนประเภทอื่น ๆ ที่สามารถอยู่ในกลุ่มเสี่ยงด้วยเช่นกัน เพราะนอกจากมันจะเป็นความผิดปกติของกล้ามเนื้อแล้ว มันก็ยังเป็นอาการข้างเคียงจากโรคบางโรคอีกด้วย ซึ่งในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักและเข้าใจกับภาวะกระตุกของกล้ามเนื้อนิ้วให้มากขึ้นไปพร้อม ๆ กัน
นิ้วกระตุก คืออะไร อันตรายไหม เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง?
กล้ามเนื้อกระตุกรัว (Myoclonus) เกิดจากการหดเกร็งหรือคลายตัวของกล้ามเนื้อหรือกลุ่มกล้ามเนื้อ ทำให้เกิดการกระตุกของกล้ามเนื้ออย่างฉับพลันโดยไม่ได้ตั้งใจและไม่สามารถควบคุมได้ อาการกล้ามเนื้อกระตุกไม่จัดเป็นโรคโดยตรง แต่อาจเป็นอาการบ่งบอกโรคอื่น ๆ ได้
อาการกล้ามเนื้อกระตุกรัวมีหลายประเภท โดยความถี่และความรุนแรงของอาการจะแตกต่างกันไปตามสาเหตุ อาทิ อาการกระตุกประเภทที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายอย่างการสะอึก จะเกิดอาการช่วงสั้น ๆ และอาการจะหายได้เอง แต่บางรายที่มีอาการรุนแรงจากโรคบางอย่างอาจเกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุกบ่อยและเกิดได้ตลอดชีวิต จึงมักรบกวนการเคลื่อนไหว การกิน การพูด และการนอนหลับของผู้ที่ประสบปัญหาด้วย
นิ้วกระตุก คืออะไร?
การหักนิ้วถือเป็นอาการกล้ามเนื้อกระตุก เป็นอาการที่เกิดจากการหดเกร็งของกล้ามเนื้อทันทีทันใดและกล้ามเนื้อคลายตัวสลับกันโดยควบคุมไม่ได้ อาการคือเกิดการกระตุก หรือสั่น ของกล้ามเนื้อทันทีทันใด ส่วนมากมักจะเกิดขึ้นทีละจุด แต่ในบางครั้งอาจเกิดได้พร้อมกันทั่วร่างกาย สาเหตุของการเกิดกล้ามเนื้อกระตุก
นิ้วมีอาการกระตุก เกิดจากอะไร?
สาเหตุของการเกิดกล้ามเนื้อบริเวณนิ้วกระตุก ได้แก่
- กล้ามเนื้อกระตุกหลังการออกกำลังกาย เนื่องมาจากกรดแลกติก ซึ่งเป็นของเสียในกระบวนการเผาผลาญพลังงานถูกเก็บสะสมมากขึ้นในขณะการออกกำลัง
- จากความเครียดและความวิตกกังวล
- การได้รับคาเฟอีนและสารกระตุ้นอื่น ๆ มากเกิน
- ขาดสารอาหารและวิตามิน เช่น วิตามินดี วิตามินบี หรือแคลเซียม
- ภาวะขาดน้ำและเกลือแร่ ส่งผลให้กล้ามเนื้อหดตัวและกระตุก มักเกิดกับกล้ามเนื้อขนาดใหญ่ เช่น ขา แขน หรือลำตัว
- การใช้ยาบางชนิด เช่น คอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) ยาเม็ดฮอร์โมนเอสโตรเจน ก็อาจกระตุ้นให้เกิดการกระตุกของกล้ามเนื้อได้
- มีโรคหรือปัญหาความผิดปกติทางด้านระบบประสาท เช่น โรคกล้ามเนื้อเสื่อม โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นต้น
ลักษณะอาการทั่วไป
กล้ามเนื้อในนิ้วหัวแม่มือของผู้ป่วยสามารถกระตุกได้ตลอดเวลาโดยไม่มีการเตือนล่วงหน้า ความวิตกกังวลและความเครียดสามารถกระตุ้นให้นิ้วโป้งกระตุกอย่างอ่อนโยน เช่นเดียวกับที่น่องหรือเปลือกตา อาการกระตุกเหล่านี้มักเกิดขึ้นได้ไม่นานและอาจปรากฏขึ้นไม่ปกติ
โรคที่มีความเสี่ยงจากสัญญาณกล้ามเนื้อบริเวณนิ้วกระตุก
แม้จะเป็นอาการที่แสดงออกเล็กน้อย แต่ต้องบอกก่อนว่าการกระตุกของกล้ามเนื้อบริเวณนิ้วสามารถเป็นสัญญาณของโรคต่าง ๆ ได้มากมาย เช่น
Amyotrophic (ALS)
ALS หรือ เส้นเลือดตีบด้านข้างนิ้ว เป็นภาวะของระบบประสาทประเภทหนึ่งที่เกิดขึ้นเมื่อเซลล์ประสาทสั่งการ ซึ่งช่วยส่งสัญญาณประสาทจากสมองของคุณไปยังกล้ามเนื้อ อ่อนแรงและตายเมื่อเวลาผ่านไป
โรคพาร์กินสัน
อาการมือสั่นเป็นอาการแรกๆ ของโรคพาร์กินสัน ซึ่งเป็นภาวะที่เซลล์ประสาทในสมองของคุณหายไปเมื่อเวลาผ่านไป ความเสียหายของเส้นประสาท (โรคประสาท) โรคระบบประสาทเกิดขึ้นเมื่อเส้นประสาทได้รับความเสียหายจากการบาดเจ็บ
เช่น จากการเคลื่อนไหวซ้ำ ๆ และสภาวะต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวานและความผิดปกติของไตที่ทำให้เกิดสารพิษที่เป็นอันตรายสะสมในร่างกาย โรคระบบประสาทส่วนปลาย
กล้ามเนื้อลีบกระดูกสันหลัง
กล้ามเนื้อลีบกระดูกสันหลังเป็นภาวะทางพันธุกรรมที่ทำให้คุณสูญเสียเซลล์ประสาทสั่งการเมื่อเวลาผ่านไป
กล้ามเนื้ออ่อนแรง (myopathy)
เป็นภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อเส้นใยกล้ามเนื้อของคุณทำงานไม่ถูกต้อง โรคกล้ามเนื้ออักเสบมีสามประเภทและอาการที่พบบ่อยที่สุดซึ่งเกี่ยวข้องกับความอ่อนแอของกล้ามเนื้อคือโรคกล้ามเนื้ออักเสบ
แนวทางการรักษาอาการกระตุกของนิ้ว
อย่างไรก็ตาม หากอาการกระตุกไม่ได้เกิดขึ้นถี่มากจนเกินไป อาการดังกล่าวสามารถหายได้เองโดยอาจใช้เวลาถึงสองสามวัน แต่ถ้านิ้วมีอาการกระตุกที่รุนแรง ก็อาจต้องเข้ารับการรักษา โดยแนวทางต่อไปนี้คือการรักษาที่เป็นไปได้
- ยืดกล้ามเนื้อแขนอย่างสม่ำเสมอเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นตะคริว
- กิจกรรมผ่อนคลายอย่างการนวดช่วยได้ คลายเครียด
- ใช้ยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ เช่น ยาต้านอาการชักหรือตัวบล็อกเบต้า
- อาจจำเป็นต้องมีเงื่อนไขเช่นความเสียหายของเส้นประสาท การผ่าตัด เป็นการรักษา ซึ่งอาจรวมถึงการปลูกถ่ายเส้นประสาท การซ่อมแซม การถ่ายโอน หรือ โรคประสาท, ลบรอยแผลเป็นจากเส้นประสาท
ซึ่งแนวทางการรักษาเหล่านี้จะถูกนำมาใช้กับแต่ละเคสด้วยวิธีที่แตกต่างกันออกไป โดยจะขึ้นอยู่กับสาเหตุและระดับอาการของแต่ละบุคคลด้วย
สรุป ข้อควรรู้เกี่ยวกับอาการ “นิ้วกระตุก”
ท้ายที่สุด หากอาการกระตุกเพิ่งเป็นมาไม่นาน แนะนำควรสังเกตอาการไปก่อน ในเบื้องต้น ก็ควรดื่มน้ำเปล่ามากๆ ทานอาหารที่มีประโยชน์ให้หลากหลาย ไม่ดื่มชา กาแฟ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มชูกำลังต่าง ๆ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียดต่าง ๆ ที่มี เป็นต้น หากอาการกระตุกยังคงเกิดขึ้นเรื่อยๆ ติดต่อกันหลายวัน จึงค่อยไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุ โดยอาจพบอายุรแพทย์ทั่วไปก่อน เพื่อประเมินว่าน่าจะเกิดจากสาเหตุใด แล้วจึงพบแพทย์เฉพาะทางโรคนั้นต่อไป เช่น หากเกิดจากความผิดปกติของระบบประสาท ก็จะส่งพบแพทย์เฉพาะทางโรคระบบประสาทต่อไป
คำถามที่พบบ่อย
กล้ามเนื้อนิ้วกระตุกเกิดจากอะไร
กล้ามเนื้อกระตุกเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การกระตุกหลังจากออกกำลังกาย, ภาวะเครียดหรือวิตกกังวล, การขาดน้ำหรือวิตามิน รวมถึงสารเสพติดอื่น ๆ เช่นในบุหรี่หรือยาบางชนิดด้วยเช่นกัน
กล้ามเนื้อกระตุก เป็นยังไง
เกิดอาการกระตุก สั่น เกร็งของเส้นใยกล้ามเนื้อหรือกล้ามเนื้อมัดเดี่ยวขนาดเล็กทันทีทันใด ส่วนมากมักจะเกิดขึ้นทีละจุด แต่ในบางครั้งอาจเกิดได้พร้อมกันทั่วร่างกาย
ทำไมมือถึงกระตุก
จะมีสาเหตุที่คล้ายคลึงกับภาวะกล้ามเนื้อกระตุก แต่ในส่วนของมืออาจมีเรื่องของเส้นประสาทประกอบด้วย โดยในแต่ละเคสอาจแสดงออกอาการไม่เหมือนกัน
นิ้วเท้ากระตุกเองเกิดจากอะไร
อาจเกิดจากการเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณนิ้วเท้านาน ๆ รวมถึงภาวะเครียด วิตกกังวล รวมถึงการได้รับคาเฟอีนและสารกระตุ้นอื่น ๆ มากเกินไปจนทำให้ปลายเส้นประสาทที่มาเลี้ยงกล้ามเนื้อถูกกระตุ้นมากจนเกินไปเช่นกัน
——————————–
ข้อควรระวัง: เนื้อหาในบทความ วิดีโอ ข้อความคิดเห็น มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ และสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่างเท่านั้น ไม่ได้มีความตั้งใจจัดทำขึ้นเพื่อทดแทนการเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และการวางแผนการรักษาของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ผู้เข้าชมไม่ควรวินิจฉัย หรือ คาดเดาโรคด้วยตัวเองจากการอ่านบทความ ข้อคิดเห็น หรือ ดูวิดีโอ นี้ คนไข้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของตนเองเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด และเพื่อหลีกเลี่ยงการปวดที่อาจเกิดเพิ่มมากขึ้นในภายหลัง
บทความที่น่าสนใจ
- “ปวดหลังเรื้อรัง” พฤติกรรมที่ทำให้คุณปวดหลังแบบไม่รู้ตัว
- “โรคกระดูกสันหลัง” 4 โรคที่ควรระวังปล่อยไว้อาจส่งผลเสีย
- กระดูกสันหลังคด กายภาพ บำบัดหายไหม มีขั้นตอนยังไง?