ปวดหน้าเท้าด้านบน สัญญาญอันตรายของสุขภาพเท้าที่ไม่ควรมองข้าม
ปวดหน้าเท้าด้านบน สัญญาณเอ็นเท้าอักเสบที่หลายคนไม่รู้ตัว ซึ่งต้องบอกก่อนว่าอาการบาดเจ็บของเท้านั้นสามารถเกิดขึ้นได้หลายแบบโดยหนึ่งในนั้นก็คืออาการปวดหน้าเท้า ซึ่งมักมีสาเหตุจากการลงน้ำหนักบนฝ่าเท้าด้านหน้า จากกิจกรรมต่างๆที่มากไป เช่น เดิน วิ่ง กระโดด โดยเฉพาะร่วมกับการใส่รองเท้าส้นสูง เป็นต้น และเพื่อเป็นข้อมูลให้ผู้ประสบปัญหาได้อ่านและศึกษา ในบทความนี้ Newton Em Clinic จึงรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับภาวะความเจ็บปวดนี้มาฝาก จะเป็นอย่างไร มาติดตามพร้อม ๆ กัน
ปวดหน้าเท้าด้านบน อาการนี้เกิดจากอะไรกันแน่ สามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่?
อาการปวดหน้าเท้า นั้น สามารถเกิดขึ้นได้ง่ายโดยที่เราอาจไม่ทันระวังตัว ซึ่งสามารถเกิดได้กับทุกเพศทุกวัย ทุกกิจกรรมที่ทำ ไม่เพียงแต่เกิดกับนักกีฬาเท่านั้น สาเหตุมักเกิดจากการที่เส้นเอ็นถูกใช้งานหนักเกินไป หรือได้รับบาดเจ็บที่ซ้ำ ๆ จนเกิดการอักเสบขึ้น ทำให้เกิดอาการปวด กดเจ็บ บริเวณเส้นเอ็น โดยปกติอาการของเส้นเอ็นอักเสบส่วนใหญ่มักดีขึ้นเองภายใน 2-3 วัน ด้วยการพักและดูแลรักษาตนเอง แต่หากพบว่ายังคงมีอาการรุนแรงควรเข้าพบแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดโดยเร็วที่สุดเพื่อทำการรักษา
เส้นประสาทหน้าเท้าอักเสบ คือ…
อาการปวดที่เกิดจากเส้นประสาทบริเวณหน้าเท้าอักเสบเรื้อรัง ทำให้มีอาการปวดบริเวณหน้าเท้าหรือจมูกเท้า พบได้บ่อยบริเวณระหว่างนิ้วเท้าที่ 3 กับนิ้วเท้าที่ 4 บางคนบอกว่า รู้สึกเหมือนเดินบนก้อนกรวดเล็ก ๆ จำนวนมาก หรือเดินบนพื้นหินเย็น ๆ
สาเหตุของเส้นประสาทหน้าเท้าอักเสบ มีอะไรบ้าง?
ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของโรคนี้ มีแต่ปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เป็นได้ โดยแบ่งได้ดังนี้
- อุบัติเหตุที่ทำให้มีการกระแทกบริเวณหน้าเท้าอย่างแรง
- ใช้งานหน้าเท้าอย่างหนัก เช่น วิ่ง กระโดด เล่นกีฬาที่ต้องมีการดัน ปะทะ กระแทก อย่างหนัก และนาน
- มีความเสื่อมของเยื่อบุข้อ เส้นเอ็นรอบ ๆ ข้อ หรือกระดูกหักและติดผิดรูป ทำให้ช่องเส้นประสาทแคบลง และมีการเคืองเส้นประสาทได้ง่าย
- มีการอักเสบบริเวณหน้าเท้าเรื้อรัง
- รองเท้าที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้เป็นโรคเส้นประสาทหน้าเท้าอักเสบได้ เช่น รองเท้าที่คับเกินไป, รองเท้าที่หน้าเท้าแคบ และรองเท้าส้นสูงทำให้ต้องจิกเท้าเดิน เป็นต้น
ซึ่งสาเหตุดังที่กล่าวมานี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น สำหรับผู้ประสบปัญหาท่านใดที่ต้องการทราบสาเหตุอย่างละเอียด ควรเข้าพบแพทย์เพื่อทำการพบแพทย์ต่อไป
ลักษณะอาการ
อาการเส้นประสาทหน้าเท้าอักเสบนั้นสามารถแสดงออกได้หลากหลายอาการด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น…
- อาการปวดจะมีลักษณะ ร้อน ๆ, เหมือนถูกเข็มแทง, ไฟช็อต, จี๊ด ๆ เป็นต้น
- อาจมีอาการปวดร้าวมาที่นิ้วเท้า, หลังเท้า, หรือฝ่าเท้าก็ได้
- อาจมีอาการชาที่หน้าเท้า หรือชานิ้วเท้าร่วมด้วย
- ใช้งานเท้าหนักๆจะทำให้มีอาการมาก เช่น เดิน วิ่ง ยืนนาน ๆ
- ใส่รองเท้าคับ ๆ รองเท้าหน้าแคบ รองเท้าส้นสูง จะทำให้มีอาการกำเริบขึ้นได้
กายภาพบำบัด เอ็นอักเสบ คืออะไร
กายภาพบำบัด (Physical therapy: PT) รักษาอาการเอ็นไหล่อักเสบ ถือเป็นการรักษาเบื้องต้นโดยมีเป้าหมายเพื่อช่วยพัฒนาการใช้งานกล้ามเนื้อรอบหัวไหล่ให้ดีขึ้น ซึ่งเป็นกล้ามเนื้อบริเวณเล็ก ๆ ที่มักถูกละเลย ดังนั้น การเสริมสร้างกล้ามเนื้อมัดเล็กเหล่านี้มีส่วนพัฒนาการทำงานของหัวไหล่ โดยนักกายภาพบำบัดจะประเมินอาการ และเป็นผู้วางแผนการบำบัดด้วยวิธีต่าง ๆ ให้นั่นเอง
เมื่อสามารถควบคุมอาการปวดได้ นักกายภาพบำบัดจะให้คำแนะนำในการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้แก่แขนและหัวไหล่ อย่างไรก็ตาม การกายภาพบำบัดไม่ได้ช่วยรักษาอาการบาดเจ็บโดยตรง แต่เป็นการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และเป็นการเพิ่มความยืดหยุ่นให้กล้ามเนื้อเท่านั้น หากอาการเป็นมากขึ้น หรือปล่อยไว้เป็นระยะเวลานาน อาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด
วิธีทางกายภาพบำบัดสำหรับ “เอ็นและกล้ามเนื้ออักเสบ” มีวิธีใดบ้าง
วิธีการกายภาพบำบัดเอ็นข้อไหล่อักเสบอาจมีความแแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับอาการของแต่ละคน นักกายภาพบำบัดจะเป็นผู้วางแผนการรักษาให้เหมาะกับผู้รับบริการ ยกตัวอย่างเช่น…
ประคบร้อน (Heat therapy)
ช่วยบรรเทาอาการปวด และช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย มักใช้หลังจากอาการบาดเจ็บนั้นผ่านมาเกิน 72 ชั่วโมงแล้ว
กายภาพบำบัดด้วยมือ (Hands-on therapy)
นักกายภาพบำบัดจะใช้มือดัด หรือนวดคลึงผ่อนคลายกล้ามเนื้อ เพื่อบรรเทาอาการบาดเจ็บของเท้าให้ดีขึ้น
อัลตราซาวด์ (Ultrasound)
การอัลตราซาวด์เพื่อบำบัดรักษาอาการปวดกล้ามเนื้อ เอ็นข้อไหล่ และเนื้อเยื่ออื่น ๆ เป็นการใช้ความร้อนเข้าไปช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดในเนื้อเยื่อ โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการไหล่ติดร่วมด้วย ช่วยให้กล้ามเนื้อยืดหยุ่นได้มากขึ้น และเพิ่มขอบเขตการเคลื่อนไหว
การกระตุ้นด้วยไฟฟ้า (Electrical stimulation)
เป็นการใช้ไฟฟ้าเพิ่มความยืดหยุ่นให้แก่กล้ามเนื้อหัวไหล่ เพื่อกระตุ้นประสาท บางกรณีอาจใช้เพื่อลดการอักเสบ และลดอาการปวด
เทปคิเนซิโอ (Kinesiology taping)
หรือที่หลายคนเรียกว่าเทปพยุงกล้ามเนื้อ เมื่อติดเข้ากับกล้ามเนื้อจะกระชับผิว ทำให้เกิดพื้นที่ระหว่างใต้กล้ามเนื้อและผิวหนัง ช่วยลดการระคายเคืองของหัวไหล่ได้ นอกจากนี้ยังอาจมีส่วนช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด และน้ำเหลืองอีกด้วย
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (Activity modification)
นอกจากนักกายภาพบำบัดจะช่วยบรรเทาอาการให้คุณแล้ว ยังช่วยคุณวางแผนป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำด้วย โดยแนะนำให้เปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เพื่อให้หัวไหล่ไม่ทำงานหนักเกินไป
การทำกายภาพสำหรับรักษา “เอ็นอักเสบเรื้อรัง” ช่วยอะไร?
การไปทำกายภาพบำบัดเอ็นอักเสบ ไม่ได้มีจุดประสงค์เพื่อบรรเทาอาการปวดเพียงอย่างเดียว แต่นักกายภาพบำบัดจะวางแผนร่วมกับคุณเพื่อป้องกันการกลับมาบาดเจ็บซ้ำจากสาเหตุเดิมด้วย เช่น…
- นักกายภาพบำบัดอาจอธิบายพื้นฐานเรื่องกายวิภาคเกี่ยวกับหัวไหล่ เพื่อให้คำแนะนำในการเคลื่อนไหวอย่างถูกวิธี
- นักกายภาพบำบัดจะใช้วิธีต่าง ๆ เพื่อช่วยให้คุณสามารถกลับมาเคลื่อนไหวแขน และหัวไหล่ได้ดีขึ้น
- นักกายภาพบำบัดจะแนะนำการออกกำลังกายเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อหัวไหล่ขณะอยู่ที่บ้าน หรือสถานที่ทำงาน
- นักกายภาพบำบัดจะแนะนำการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การนั่งที่เหมาะสม ลักษณะการยืนที่ถูกวิธี เพื่อลดและป้องกันอาการปวด
อย่างไรก็ตาม หากมีอาการบาดเจ็บรุนแรง หรือปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตแล้วยังไม่หาย ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย แต่หากอาการยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น การกายภาพบำบัดเอ็นเท้าอักเสบ เป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการรักษาเบื้องต้นเท่านั้น
ท้ายที่สุด การทำกายภาพบำบัด เป็นวิธีบำบัดรักษาโดยใช้การออกกำลังกาย เพื่อช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของเอ็นกล้ามเนื้อที่อักเสบ รวมถึงกล้ามเนื้อบริเวณรอบ ๆ เช่น การเพิ่มความต้านทานของกล้ามเนื้อที่เน้นการเกร็งตัวในขณะที่มีการยืดตัว ซึ่งพิสูจน์แล้วว่ามีประสิทธิภาพในการรักษาการอักเสบเรื้อรังของเอ็นกล้ามเนื้อก็จริง แต่หากมีอาการเจ็บหนักเกินกว่าวิธีการทำกายภาพบำบัดจะควบคุมได้ ควรเข้าพบแพทย์เพื่อเช็กอาการให้ละเอียด จะดีที่สุด
——————————–
ข้อควรระวัง: เนื้อหาในบทความ วิดีโอ ข้อความคิดเห็น มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ และสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่างเท่านั้น ไม่ได้มีความตั้งใจจัดทำขึ้นเพื่อทดแทนการเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และการวางแผนการรักษาของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ผู้เข้าชมไม่ควรวินิจฉัย หรือ คาดเดาโรคด้วยตัวเองจากการอ่านบทความ ข้อคิดเห็น หรือ ดูวิดีโอ นี้ คนไข้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของตนเองเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด และเพื่อหลีกเลี่ยงการปวดที่อาจเกิดเพิ่มมากขึ้นในภายหลัง
บทความที่น่าสนใจ
- กายภาพบําบัด กล้ามเนื้ออักเสบ รักษาได้ผลไหม ต้องทำต่อเนื่องหรือเปล่า?
- ปวดกล้ามเนื้อหลัง (Myofascial Pain Syndrome)
- กล้ามเนื้ออักเสบ กินอะไรดี ให้ฟื้นฟูไว กลับมาใช้งานได้ปกติ