ปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ ต้องผ่าตัดไหม หากไม่ผ่าตัดจะหายได้หรือเปล่า?
ปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ เป็นอาการที่สามารถพบได้บ่อยในกลุ่มคนหลายประเภทมากๆ โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่ใช้มือทำงานบ่อยๆ ซ้ำๆ และข้อมืออยู่ในท่าที่ไม่ถูกต้อง กลุ่มคนที่เสี่ยงต่อเอ็นข้อมืออักเสบ กลุ่มคนทำงาน , ผู้ที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์ ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid) ผู้หญิงตั้งครรภ์ เป็นต้น ซึ่งก็ถือว่าภาวะอาการนี้ เป็นอีกหนึ่งอาการที่สร้างความรำคาญและกังวลใจให้ผู้บาเจ็บอยู่ไม่น้อย อีกทั้งยังส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก นั่นจึงเป็นเหตุผลบุคคลทั่วไปและผู้ที่มีความเสี่ยงทำความรู้จักเจ้าอาการบาดเจ็บชนิดนี้
ปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ คืออะไร เกิดจากอะไร รักษาด้วยการผ่าตัดอย่างเดียวหรือ?
หากมีมีอาการเจ็บที่บริเวณข้อมือเวลาทำกิจกรรมแม้เพียงเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวัน นี่คืออาการของ ‘เอ็นข้อมืออักเสบ’ ซึ่งเป็นสาเหตุการเจ็บข้อมือที่พบได้บ่อยที่สุด ซึ่งเอ็นข้อมือที่อักเสบนี้เกิดได้จากสองสาเหตุ คือ การใช้งานข้อมือลักษณะซ้ำๆ บ่อยๆ และภาวะที่เกิดจากอุบัติเหตุแม้เพียงเบาๆ หรือบางคนอาจเรียกว่า”ผิดท่า”
แม้ว่า เอ็นข้อมืออักเสบ จะเป็นภาวะที่เราพบเจอได้บ่อยครั้งก็ไม่ควรมองข้าม เพราะหากเป็นเอ็นอักเสบธรรมดาก็ไม่น่าเป็นห่วง แต่การเจ็บบริเวณนี้ก็ยังมีอีกหลายสาเหตุที่การวินิจฉัยและการรักษามีวิธีที่ต่างกันออกไป ซึ่งการพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดจึงเป็นเรื่องจำเป็น เพราะเรื่องเล็กๆ บริเวณข้อมือนั้นมีรายละเอียดมากมายอย่างที่เราคิดไม่ถึง ดังนั้น จึงจำเป็นมากที่ต้องทำความเข้าใจกับโรคนี้เยอะๆ
“เส้นเอ็นข้อมือ” อวัยวะสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม
“ข้อมือ” เป็นส่วนข้อต่อของร่างกายที่ใช้งานบ่อยที่สุด สามารถเคลื่อนไหวได้ในหลายทิศทาง การที่ข้อมือทำเช่นนี้ได้จำเป็นต้องอาศัยเอ็นรอบๆ ข้อมือ ทั้งยึดไว้และช่วยดึงให้เคลื่อนไหวในแนวต่างๆ ทำให้เอ็นเหล่านี้เกิดการอักเสบ การบาดเจ็บได้ง่าย
นอกจากนั้นเอ็นข้อมือยังมีส่วนประกอบที่เกิดมาคู่กัน คือ ปลอกหุ้มเอ็น ที่รั้งเอ็นให้อยู่แนบข้อมือไว้ แม้จะช่วยกันทำงาน แต่หากเราใช้งานข้อมือมากๆ ทั้งเอ็นและปลอกหุ้มเอ็นจะอักเสบบวม ทำให้เกิดอาการเจ็บข้อมือได้ เส้นไหนจะอักเสบอยู่ที่ลักษณะการใช้งานว่าเรามีการใช้งานตำแหน่งไหนมาก ที่พบได้บ่อยที่สุดคือการอักเสบของเอ็นที่บริเวณสันข้อมือฝั่งนิ้วหัวแม่มือที่เรียกกันว่า De Quervain’s Tenosynovitis นั่นเอง
ปลอกหุ้ม “เอ็น” ข้อมืออักเสบ คือ…
เป็นอาการปวดบริเวณข้อมือฝั่งนิ้วโป้งที่พบได้บ่อยและมักเกิดในคนที่ใช้ข้อมือและมือในการทำงานซ้ำๆและต้องงอข้อมือมากเป็นเวลานานๆและในท่าที่หักข้อมือในท่าที่ไม่เหมาะสมเกิดจากพังผืดปลอกหุ้มเอ็นถูและเสียดสีกับเยื่อหุ้มเอ็นและเอ็นกระดกข้อมือและนิ้วหัวแม่มือจนอักเสบ
สาเหตุเกิดจาก…
เนื่องจาก เส้นเอ็น เป็นตำแหน่งที่รับน้ำหนักและมีการเสียดสีมากกว่าบริเวณอื่น ซึ่งโดยปกติบริเวณที่มีการเสียดสีมากจะมีเยื่อหุ้มเส้นเอ็นที่หุ้มทั้งด้านในผนังของปลอกเส้นเอ็นและด้านนอกเส้นเอ็น เพื่อช่วยลดการเสียดสีที่เกิดจากการใช้งานมากเกินไป ทำให้เยื่อหุ้มเอ็นทั้งสองฝั่งหนาตัวขึ้น ทำให้ช่องว่างในปลอกเส้นเอ็นตีบลง ทำให้เส้นเอ็นที่ลอดผ่านเคลื่อนไหวได้ยากขึ้น
กลุ่มเสี่ยงที่เป็นโรคนี้ได้ง่าย
- กลุ่มคนทำงานเช่น ใช้คอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟนเป็นเวลานานๆ, คนทำงานบ้าน ,คนทำอาหาร , งานช่าง , งานทำสวนปลูกต้นไม้,ยกของหนัก
- กลุ่มกิจกรรมที่ใช้ข้อมือมากๆ เช่น เล่นกีฬา,เล่นเวทเทรนนิ่ง, เล่นดนตรี, การอุ้มลูกหลานนานๆ, ถักไหมพรมหรืองานอดิเรกอื่นที่ต้องประดิษฐ์ ตอกตะปู ไขสกรู การบิดผ้าจนแห้ง
- คนอ้วน เพศหญิงพบได้บ่อยกว่าเพศชาย
- หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร ซึ่งฮอร์โมนเพศหญิงมีส่วนสัมพันธ์ทำให้เกิดง่ายขึ้น
- ผู้ป่วยกลุ่มโรครูมาตอยด์ โรคทัยรอยด์ เบาหวาน
ลักษณะอาการ
มักเจ็บข้อมือฝั่งนิ้วหัวแม่มือเวลากระดกนิ้วหัวแม่มือหรือหักข้อมือมาฝั่งนิ้วหัวแม่มือ ถ้าปล่อยทิ้งไว้จะปวดร้าวไปตลอดนิ้วห้วแม่มือและแขนส่วนปลายมากขึ้น ปวดมากตอนตื่นนอนและอาจมีอาการชาหรือแสบร้อนไปตลอดนิ้วหัวแม่มือได้ บวมแดงมากขึ้นกดเจ็บ
แนวทางการรักษา
โดยหลักๆ การรักษาเอ็นและปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ จะแบ่งออกเป็นระยะขึ้นอยู่กับอาการของโรค เริ่มต้นจากการหลีกเลี่ยงหรือพักการใช้งานมือ ร่วมกับการกินยาลดการอักเสบ อาจพิจารณาใช้การกายภาพบำบัดควบคู่กันไป หากอาการยังไม่ดีขึ้นจะพิจารณาการรักษาด้วยการฉีดยาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ และสุดท้ายในรายที่ได้รับการรักษาข้างต้นแล้วแต่อาการเจ็บปวดยังไม่ดีขึ้นและรบกวนชีวิตประจำวัน ก็สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดเล็ก
ซึ่งสามารถทำการรักษาเบื้องต้นได้ ดังนี้
- พักการใช้งาน คือคำแนะนำข้อแรกที่สำคัญที่สุด
- แช่น้ำอุ่น วันละ 1-2 ครั้ง ครั้งละ 15-30 นาที หลังจากแช่น้ำอุ่นควรทำกายภาพบำบัด
- ทำกายภาพบำบัดเพื่อบรรเทาอาการ มีจุดมุ่งหมายเพื่อลดปวด ลดอักเสบ ทำให้เอ็นเคลื่อนตัวได้ดีขึ้น
- รับประทานยาแก้อักเสบ เพื่อบรรเทาอาการปวด และลดการบวมอักเสบของเส้นเอ็น
5 ท่าบริหารง่ายๆ บรรเทาอาการปลอกหุ้มเอ็นที่ข้อมืออักเสบ
การกายภาพเอ็นข้อมืออักเสบ อาจคล้ายกับ การกายภาพบำบัดกล้ามเนื้ออักเสบโดยจะเป็นการคล้ายเส้น และลดการอักเสบเป็นหลัก
ท่าที่ 1
ดัดข้อมือลงให้มาที่สุด ค้างไว้ 5 วินาที สลับกับดัดข้อมือกระดกขึ้นให้มาที่สุกค้างไว้ 5 วินาที ทำซ้ำ 10 ครั้ง
ท่าที่ 2
หงายมือขึ้น กำมือ แล้วค่อยๆกระดกข้อมือขึ้น ค้างไว้ 5 วินาที แล้วค่อยกลับไปตำแหน่งเดิม ทำซ้ำ 10 ครั้ง
ท่าที่ 3
คว่ำมือลง กำมือ แล้วกระดกข้อมือขึ้น ค้าง 5 วินาที กระดกข้อมือลง ค้างอีก 5 วินาที
ท่าที่ 4
บีบวัตถุ เช่น บอลยาง ค้างไว้ 5 วินาที สลับกับคลายออก 10 ครั้ง
ท่าที่ 5
ตั้งฝ่ามือขึ้น แบมือเหยียดทุกนิ้วเป็นเส้นตรง งอทุกนิ้วยกเว้นนิ้วโป้ง กดลงที่ฝ่ามือ ค้างไว้ 5 วิ คลายออก สลับกัน 10 ครั้ง
อาการปลอกหุ้มเอ็นที่ข้อมืออักเสบ จำเป็นต้องผ่าตัดหรือไม่ ทำไมหลายๆ คนจึงเลือกผ่าตัด?
เมื่อทำการรักษาตามขั้นตอนที่ผ่านมาแล้ว ยังมีอาการเจ็บปวดที่ ‘รบกวนชีวิตประจำวัน’ จะถึงเวลาต้องผ่าตัด ส่วนบางคนที่ยังมีอาการเจ็บปวดหลงเหลืออยู่ แต่ไม่ได้ขัดขวางการใช้ชีวิตประจำวันก็อาจไม่จำเป็นต้องผ่าตัด ซึ่งส่วนนี้เป็นการปรึกษาร่วมกันระหว่างแพทย์และคนไข้เป็นกรณีไป
การผ่าตัดเป็นการคลายปลอกหุ้มเส้นเอ็นบริเวณที่มีการเสียดสีกันออก จะทำให้เส้นเอ็นเคลื่อนตัวได้ดีขึ้น หลังผ่าตัดไม่จำเป็นต้องพักฟื้นที่โรงพยาบาล เพราะเป็นผ่าตัดเล็ก แผลมีขนาดเล็กกว่า 1 เซนติเมตร ใช้เวลาในการผ่าตัดราว 10 นาทีเท่านั้น หลังผ่าตัดสามารถใช้งานมือด้านนั้นได้ตามปกติ อาการเจ็บก็จะดีขึ้นอย่างชัดเจน
ท้ายที่สุด เอ็นข้อมือ รวมถึงปลอกหุ้มเอ็น เป็นส่วนหนึ่งของข้อมือที่ช่วยในการเคลื่อนไหว หยิบจับข้าวของต่างๆ ซึ่งแม้ว่าจะไม่ใช่อวัยวะหลักๆ ของร่างกาย แต่เมื่อใดที่เจ็บปวดจะกระทบกระเทือนต่อชีวิตประจำวันได้มาก ดังนั้น เมื่อเกิดอาการเจ็บปวดขึ้น การพบแพทย์เพื่อรักษาแต่เนิ่นๆ จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ เพื่อให้ “ชีวิตที่ดี” จะยังคงอยู่กับเราไปนานๆ
——————————–
ข้อควรระวัง: เนื้อหาในบทความ วีดีโอ ข้อความคิดเห็น มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ และสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่างเท่านั้น ไม่ได้มีความตั้งใจจัดทำขึ้นเพื่อทดแทนการเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และการวางแผนการรักษาของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ผู้เข้าชมไม่ควรวินิจฉัย หรือ คาดเดาโรคด้วยตัวเองจากการอ่านบทความ ข้อคิดเห็น หรือ ดูวีดีโอ นี้ คนไข้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของตนเองเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด และเพื่อหลีกเลี่ยงการปวดที่อาจเกิดเพิ่มมากขึ้นในภายหลัง
บทความที่น่าสนใจ
- ปวดเอวเวลานอน-สาเหตุการนอนไม่หลับ แก้ยังไงดี
- ยืดน่อง ลดตึง – 3 ท่ายืด ลดอาการบวมตึงที่น่อง
- น่องตึง บวม เกิดจากอะไรได้บ้าง หากหายแล้วมีโอกาสเป็นซ้ำหรือไม่?