“เทปบำบัด” หนึ่งเทคนิคลดอาการปวดที่นักกีฬาควรรู้
“เทปบำบัด” หรือ หลายๆ คนอาจรู้จักในชื่อ คิเนซิโอเทป (Kinesio tape) ซึ่งเป็นเทปที่ใช้เพื่อรักษาและบรรเทาอาการเจ็บหรือปวดตามร่างกาย แม้จะสามารถใช้ได้กับทุกเพศทุกวัย แต่เจ้าเทปตัวนี้มักจะนิยมถูกใช้ในหมู่นักกีฬาหรือผู้ที่ออกกำลังกายหนักๆ ร่วมกับการทำกายภาพบำบัดควบคู่กัน เนื่องจากมีคุณสมบัติที่ยืดหยุ่นและแปะได้ทุกส่วนตามร่างกาย จึงทำให้ไร้ข้อจำกัดในการเคลื่อนไหวนั่นเอง
“เทปบำบัด” คืออะไร? ทำไมจึงเหมาะกับนักกีฬา
เทปคิเนซิโอ คือ เทปที่มีคุณสมบัติยืดหยุ่นแปะเพื่อการรักษาและเป็นเทปที่ผลิตจากคอตตอนพิเศษ เทปชนิดนี้มีคุณสมบัติยืดหยุ่น คุณจึงสามารถติดที่บริเวณผิวหนังได้ง่าย อีกทั้งช่วยบรรเทาอาการปวด อักเสบ และอาการตึง รวมถึงช่วยเร่งเวลา ในการรักษาอาการปวดได้ และช่วยทำให้การเคลื่อนไหวหลายทิศทางดีขึ้น ผ้าเทปบำบัดคิเนซิโอยังสามารถช่วยลดอาการเครียด และทำให้คุณมองโลกในแง่ดีมากขึ้น เกี่ยวกับอาการปวดที่เกิดขึ้นเนื่องจากมีสีให้เลือกมากมาย อีกทั้งที่กล่าวไปข้างต้นคือ เทปคิเนซิโอมักนิยมใช้โดยนักกีฬา สาเหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะการแปะเทปนั้นถือเป็นการรักษาอาการบาดเจ็บที่สะดวกและรวดเร็วเหมาะสมกับ Lifestyle ของนักกีฬามากที่สุด เนื่องจากต้องรีบเตรียมความพร้อมของร่างกายทั้งก่อนและหลังแข่ง อีกทั้งยังต้องทุ่มเทเวลาในการฝึกซ้อมจึงอาจไม่มีเวลามากนัก การแปะเทปชนิดนี้จึงเป็นคำตอบของการรักษาอาการบาดเจ็บทางกีฬาได้ดีที่สุดของนักกีฬานั่นเอง
ประวัติความเป็นมา
เดิมที่การติดเทปสำหรับนักกีฬาถือเป็นเรื่องปกติในการป้องกันการบาดเจ็บเรียกว่าเป็นศาสตร์เขนงหนึ่งก็ว่าได้ เทปเหนียวดังกล่าวเริ่มข้าสู่วงการกีฬา มานานกว่า 60 ปี ตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เพื่อทำหน้าที่พยุงหรือยึดข้อต่อให้อยู่ในตำแหน่งที่ควรอยู่เหมาะสมและช่วยป้องกันการบาดเจ็บ ซ้ำตำแหน่งเดิม โดยต่อมาในปี 1979 ดร. คาเซ่ เคนโซ่ หมอผู้เชี่ยวชาญด้านไคโรเพรคเตอร์ซาวญี่ปุ่น ได้พัฒนาเทปแบบใหม่ขึ้นมา เรียกว่า Kinesiology Tape โดยทำจากผ้าฝ้ายระบายอากาศได้ดี ไม่มีส่วนผสมของกาวเหมือนเทปเหนียว เทปล็อค แต่ใช้เป็นอะคริลิครูปคลื่นยึดกับผิวหนัง เวลาดึงออกขนไม่ หลุด การระคายเคืองน้อยจนแทบไม่รู้สึก ที่สำคัญคือสามารถยืนหยุ่นได้พอๆกับผิวหนังของมนุษย ถือว่าเป็นการติดเทปที่ช่วยประคองความสามารถใน การเคลื่อนไหวได้เต็มช่วง เป็นเทคนิคที่ถูกนำมาต่ออย่างกว้างขวาง ซึ่งต่างจากผ้าล็อคก่อนหน้านี้ที่จำกัดกำลังการเคลื่อนไหวและค่อนข้างยากกว่า หลังจากนั้น Kenzo ได้ทำการบริจาคให้กับนักกีฬาโอลิมปิกในกรุงปักกิ่งโอลิมปิกฤดูร้อน 2008 และบริจาคอีกครั้งในปี 2012 โอลิมปิกฤดูร้อน ณ เมืองลอนลอน ประเทศอังกฤษ และด้วยความโดดเด่นของเทปนั่นเองทำให้เจ้าเทปตัวนี้ได้ถูกแนะนำต่อหน้าสื่อมวลชนและออกสู่สายตาสาธารณชนทั่วไป
วิธีการใช้
โดยปกติแล้วเจ้าเทปชนิดนี้จะถูกประยุกต์ใช้โดยนักกายภาพบำบัดว่าต้องการใช้เพื่อจุดประสงค์ใดและเพื่อรักษาอาการใด โดยเบื้องต้นอาจจะต้องมีการประเมินอาการของผู้เข้ารับการรักษาก่อนว่ามีการบาดเจ็บเกิดขึ้นที่บริเวณไหนของร่างกาย หลังจากนั้นจึงเริ่มลงมือนำเทปมาแปะลงตรงจุดที่ต้องการ โดยขั้นตอนแรกต้องทำการทาแอลกอร์ฮอล์ลงบนบริเวณนั้นๆ ก่อนและจึงตามมาด้วยขั้นตอนการแปะเทป หลังจากนั้นนักภาพบำบัดจะต้องประเมินอีกครั้งโดยอาจจะให้ผู้เข้ารับการรักษาทำการขยับและลองเคลื่อนไหวเพื่อที่จะได้ทราบว่าหลังจากการแปะเทปคิเนซิโอแล้วสามารถเคลื่อนไหวได้ตามสะดวกหรือไม่ มีอาการแสบผิว คันตามผิวหนังหรือไม่ นอกจากนี้การรักษาด้วยเทปชนิดนี้จะมีอายุการใช้งาน 3-5 วันต่อ 1 ครั้งการรักษา และสามารถโดนน้ำได้แต่จะต้องนำมาสะอาดมารีบเช็ดให้แห้งหลังจากโดนน้ำหรือตากพัดลมให้แห้ง ทั้งนี้หากจุดที่ถูกแปะเทปไว้มีอาการคันและแสบควรรีบนำออกทันที
ลักษณะการแปะเทปสำหรับนักกีฬา
ลักษณะในการแปะนั้นมี 6 แบบ ขึ้นอยู่กับความต้องการพยุงส่วนนั้นของร่างกาย ดังนี้
แบบ I
: ลักษณะการแปะที่ง่ายที่สุด ใช้ในกรณีบาดเจ็บเฉียบพลัน
แบบ Y
: นิยมแปะกล้ามเนื้อให้มีผลต่อการใช้งานมากที่สุด ส่วนมากใช้พยุงร่างกายกรณีกล้ามเนื้ออ่อนล้าระหว่างซ้อม
แบบ X
: ใช้แปะเพื่อเชื่อมต่อกับกล้ามเนื้อบริเวณที่อยู่แนวสองข้อต่อของร่างกาย มักจะเป็นส่วนที่ต้องขยับตลอดเวลา
แบบใบพัด
: อาจจะตัดเป็นซี่ๆ แบบ 4 ซี่ หรือ 5 ซี่ ใช้แปะตามร่างกายเพื่อยกผิวให้มีการไหลเวียนเลือดเพิ่มขึ้น
แบบตาข่าย
: มีลักษณะที่ตัดเป็นซี่ๆ คล้ายการแปะแบบใบพัด และนำมาวางซ้อนๆ กันเพื่อการไหลเวียนช่วงต่อมน้ำเหลือง ป้องกันการฟกช้ำเป็นหลัก
แบบโดนัท
: ตัดให้ตรงกลางมีรู แปะเพื่อเสริมสร้างระบบ Blood Flow ให้ดีมากขึ้น
นอกจากรักษาอาการบาดเจ็บทางกีฬา ใช้ในกรณีใดอีกบ้าง?
- กรณีที่มีอาการปวดหลัง เอว หรือกลุ่มอาการออฟฟิศซินโดรม
- กรณีที่มีอาการปวดตึงตามข้อต่างๆ หรือช่วงบริเวณ บ่า ไหล่ ส้นเท้า ฝ่าเท้า เป็นต้น
- ลดอาการบวมจากบางสาเหตุ เช่น การอักเสบ การไม่ได้เคลื่อนไหว เป็นต้น
- เพิ่มประสิทธิภาพในการเล่นกีฬาและออกกำลังกาย
- พยุงโครงสร้างร่างกายและปรับท่าทางการเคลื่อนไหวให้เหมาะสม
ประโยชน์ที่จะได้รับนอกจากช่วยรักษาอาการบาดเจ็บ
จากที่กล่าวไว้ข้างต้นว่าเจ้าเทปชนิดนี้มีหลากหลายสีให้เลือก ซึ่งหลายๆ คนอาจจะคิดไปว่าเป็นแฟชั่นซึ่งแท้จริงแล้วมันมีความหมายมากกว่าที่เห็น นอกจากจะลดอาการทางกายแล้วเจ้าเทปชนิดนี้ยังมีผลทางด้านจิตใจอีกด้วย จากที่เราเห็นนักกีฬาหลายคนเลือกใช้ เพราะเคยมีการศึกษาทดลองว่ากรณีของเทปบำบัดคล้ายกับการให้ยาหลอก คือ นักกีฬาคิดว่าหมอให้ทานมอร์ฟีนลดอาการเจ็บแต่แท้จริงเป็นน้ำเปล่าเท่านั้น เมื่อใจเชื่อสมองก็เชื่อ และสั่งการร่างกายประหนึ่งว่าได้รับสารเหล่านั้นเข้าไปจริงๆ ซึ่งในหลายงานวิจัยก็ค่อนข้างให้น้ำหนักว่า K-Tape ดูจะเน้นหนักไปทางประโยชน์ด้านจิตใจด้วยเช่นเดียวกัน ท้ายที่สุด เจ้าเทปชนิดนี้ยังคงเป็นผู้ช่วยคนสำคัญของนักกีฬาเสมอไม่ว่าจะยุคไหนก็ตาม อีกทั้งยังเป็นสุดยอดอุปกรณ์ของแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญ และนักกายภาพบำบัดที่ยังใช้เพื่อรักษาให้กับนักกีฬาและผู้ป่วยเสมอ อย่างไรก็ดี วิธีการใช้นั้นต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญ และนักกายภาพ เพื่อความถูกต้องด้วย เพื่อที่ช่วยให้ประสิทธิภาพของเจ้าเทปตัวนี้เป็นไปตามความต้องการของผู้เข้ารับการรักษานั่นเอง
——————————–
ข้อควรระวัง: เนื้อหาในบทความ วีดีโอ ข้อความคิดเห็น มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ และสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่างเท่านั้น ไม่ได้มีความตั้งใจจัดทำขึ้นเพื่อทดแทนการเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และการวางแผนการรักษาของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ผู้เข้าชมไม่ควรวินิจฉัย หรือ คาดเดาโรคด้วยตัวเองจากการอ่านบทความ ข้อคิดเห็น หรือ ดูวีดีโอ นี้ คนไข้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของตนเองเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด และเพื่อหลีกเลี่ยงการปวดที่อาจเกิดเพิ่มมากขึ้นในภายหลัง
บทความที่น่าสนใจ
- นั่งนาน ปวดหลัง แก้ได้ไม่ยาก
- ปวดกล้ามเนื้อหลัง (Myofascial Pain Syndrome)
- ปวดหัว มึนหัว ปวดกระบอกตา คล้ายไมเกรน