กายภาพบําบัดปลายประสาทอักเสบ ภัยเงียบที่ไม่ควรละเลย
กายภาพบําบัดปลายประสาทอักเสบ เป็นแนวทางการรักษาที่หลาย ๆ คนเลือก เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่ต้องเข้ารับการผ่าตัดสำหรับผู้ที่มีความกังวลแถมยังส่งผลดีต่อสุขภาพในระยะยาวอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ภาวะปลายประสาทอักเสบนั้นเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุและส่งผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติได้หลายอาการ ซึ่งจะขึ้นอยู่กับว่าเป็นคู่เส้นประสาทคู่ไหน ดังนั้น ก่อนที่จะทราบวิธีรักษา ผู้อ่านควรได้รับความรู้เกี่ยวกับภาวะนี้เสียก่อนแล้วจึงศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับวิธีทำกายภาพบำบัดเพื่อรักษา ซึ่งจะมีอะไรบ้างนั้น มาติดตามไปพร้อม ๆ กัน
กายภาพบําบัดปลายประสาทอักเสบ ช่วยได้จริงไหม หากหยุดทำกายภาพจะกลับมาเป็นอีกหรือเปล่า?
ปลายประสาทอักเสบ (Peripheral Neuropathy) เป็นภาวะหนึ่งของเส้นประสาทซึ่งทำหน้าที่รับส่งคำสั่งจากสมองและไขสันหลังไปยังอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายเกิดความเสียหายหรือเกิดโรคบางชนิด อาจทำให้เกิดอาการ เช่น อ่อนแรง ปวดและชาตามมือและเท้า หรืออวัยวะส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย ซึ่งก็ถือว่าคนในยุคปัจจุบันสามารถป่วยเป็นภาวะอาการนี้ได้อยู่มาก แม้จะมีอายุที่ยังน้อยก็ตาม ซึ่งอาการและสาเหตุก็จะมีความแตกต่างกันออกไป
สาเหตุของปลายประสาทอักเสบ
สำหรับสาเหตุของภาวะปลายประสาทอักเสบสามารถแบ่งออกได้หลายประการด้วยกัน เช่น
ความผิดปกติทางพันธุกรรม
เช่น โรค Charcot-Marie-Tooth ซึ่งเป็นโรคทางระบบประสาททางพันธุกรรม
โรคเบาหวาน
เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของการเกิดปลายประสาทอักเสบ โดยครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยโรคเบาหวานมีโอกาสเป็นปลายประสาทอักเสบ
การขาดวิตามิน
ได้แก่ วิตามิน บี 1 วิตามิน บี 6 วิตามิน บี 12 วิตามิน อี และไนอาซิน เป็นส่วนสำคัญที่อาจทำให้เกิดปลายประสาทอักเสบหรือสุขภาพของระบบประสาทผิดปกติได้
ความผิดปกติของไขกระดูก
ซึ่งรวมไปถึงโรคเส้นประสาทที่เกิดจากการสะสมของโปรตีนที่ผิดปกติ โรคมะเร็งกระดูก มะเร็งต่อมน้ำเหลือง และโรคอะไมลอยด์โดซิส (Amyloidosis)
โรคอื่น ๆ
ได้แก่ โรคไต โรคตับ ความผิดปกติของเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน และภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
ลักษณะอาการของภาวะปลายประสาทอักเสบ
ลักษณะของอาการผิดปกติที่พบ เมื่อมีการอักเสบของเส้นประสาทต่าง ๆ
เส้นประสาทคู่ที่ 7
ถ้าเกิดการอักเสบ ทำให้เกิดอาการใบหน้าเบี้ยว ใบหน้าอ่อนแรงครึ่งซีก ส่วนหนึ่งของอาการนี้เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ในช่วงที่ร่างกายทำงานหนัก พักผ่อนน้อย
เส้นประสาทคู่ที่ 8
ถ้าเกิดการอักเสบ จะทำให้สูญเสียการทรงตัว เกิดอาการบ้านหมุน ตามมา บางรายได้ยินเสียงแว่วในหู หรือมีอาการหูดับ
เส้นประสาทคู่ที่ 3, 4 หรือ 6
ถ้าเกิดการอักเสบ มักจะพบในกลุ่มคนที่เป็นเบาหวาน อาการที่พบบ่อย คือ เห็นภาพซ้อนแนวใดแนวหนึ่ง
เส้นประสาทคู่ที่ 5
หากเกิดการอักเสบ จะมีอาการปวดเสียว ปวดแปล๊บ ๆ บนใบหน้า ลักษณะอาการคล้ายถูกไฟฟ้าช็อต มักเกิดอาการด้านใดด้านหนึ่งของใบหน้า
ปลายประสาทอักเสบรักษาด้วยกายภาพบำบัดด้วยวิธีใด?
เทคโนโลยี PMS หรือ Peripheral Magnetic Stimulation คือ เครื่องกระตุ้นระบบประสาทด้วยการใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ทางการแพทย์ที่เรียกว่า Electromagnetic เพื่อบำบัดรักษาอาการปวด เช่น อาการปวดกล้ามเนื้อ โรคเอ็นอักเสบ โรคปวดข้อต่อ และอาการชาจากเส้นประสาทได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยคลื่นไฟฟ้าจะสามารถกระตุ้นทะลุผ่านเสื้อผ้าโดยไม่ต้องสัมผัสผิว ลงไปถึงเนื้อเยื่อและกระดูกได้ลึกประมาณ 10 ซม. คลื่นจาก PMS จะส่งคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ไปกระตุ้นที่เส้นประสาทโดยตรง ทำให้เกิดกระบวนการ Depolarization กระตุ้นเนื้อเยื่อบริเวณที่ปวดทำให้เกิดการไหลเวียนของโลหิตบริเวณกล้ามเนื้อดียิ่งขึ้น ไม่ทำให้เกิดการบาดเจ็บต่ออวัยวะโดยรอบ รู้สึกผ่อนคลายในขณะรักษา รวมถึงส่งสัญญาณคลื่นแม่เหล็กกระตุ้นแขน ขา บริเวณที่เคลื่อนไหวไม่ได้ ให้ส่งสัญญาณไปที่สมอง และให้สมองส่วนที่ยังทำงานได้มีการฟื้นตัว แล้วส่งสัญญาณกลับลงมาทำให้แขนขาขยับได้มากขึ้น ในส่วนของการบำบัดรักษาอาการเจ็บปวด การกระตุ้นเส้นประสาทจะทำให้เกิดการส่งสัญญาณที่ช่วยยับยั้งอาการปวดได้ สามารถรักษาได้ทั้งปวดเฉียบพลันและเรื้อรัง และยังเป็นการกระตุ้นให้มีการซ่อมเสริมของเนื้อเยื่อด้วย
กลุ่มโรคอื่น ๆ ที่สามารถรักษาด้วยเครื่อง PMS
สามารถแบ่งออกได้อีกหลายภาวะอาการ เช่น
กลุ่มอัมพฤกษ์ อัมพาต
ซึ่งเกิดจากหลอดเลือดสมองตีบหรือแตก (Stroke), เกิดจากการบาดเจ็บในสมอง (Traumatic Brain Injury), เกิดจากการบาดเจ็บของไขสันหลัง (Spinal Cord Injury) หน้าเบี้ยวครึ่งซีก (Bell’s Palsy) กลุ่มนี้จะเป็นกลุ่มใหญ่ที่จะสามารถใช้เครื่องกระตุ้นแม่เหล็กมาบำบัดรักษาจะช่วย ลดอาการเกร็งในผู้ป่วย อัมพฤกษ์ อัมพาต ทำให้อาการฟื้นตัวของอาการอัมพฤกษ์ อัมพาตดีขึ้น
กลุ่มโรคกระดูกสันหลัง
หมอนรองกระดูกสันหลัง คือกลุ่มโรคที่เกี่ยวกับแนวไขสันหลังโดยตรง การเสื่อมของกระดูกสันหลัง และหมอนรองกระดูก หรือการเคลื่อนตัวของหมอนรองกระดูก ที่มีผลต่อเส้นประสาทจากไขสันหลังหรือการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง การรักษาด้วยคลื่นแม่เหล็กจะสามารถรักษากลุ่มปวดนี้ได้มีประสิทธิภาพดีกว่าเครื่องมืออื่น เนื่องจากการกระตุ้นด้วยแม่เหล็กจะสามารถกระตุ้นลึกลงไปจนถึงรากประสาทได้
กลุ่มปวดต่าง ๆ หรือ ออฟฟิศซินโดรม
การบำบัดอาการปวด อาการเคล็ดขัดยอก การบาดเจ็บหรืออาการปวดเรื้อรังจากกล้ามเนื้อ เอ็น พังผืดหรืออาจเกิดจากการบาดเจ็บของตัวเส้นประสาทโดยตรง เช่น อาการปวดบริเวณคอ บ่า ข้อศอก แขน มือ เอว หลัง สะโพก ขา เข่า หรือข้อเท้า และหากทำอย่างต่อเนื่องตามแพทย์แนะนำจะทำให้อาการปวดค่อย ๆ ดีขึ้นและหายไปในที่สุด
กลุ่มอาการชา
หรือ ผู้ที่มีอาการชาจากปลายประสาทหรือการกดทับเส้นประสาท คือกลุ่มปลายประสาทอักเสบ โดยส่วนใหญ่พบได้ในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน พบว่าอาการชามือ ชาเท้าจะดีขึ้น 50-100% ในแต่ละครั้งที่รักษาช่วยบำบัดรักษาฟื้นฟูอาการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาให้แก่นักกีฬาที่ได้รับบาดเจ็บจากการฝึกซ้อม หรือระหว่างแข่งขัน
อย่างไรก็ตาม การรักษาทางกายภาพบำบัดเพื่อบรรเทาอาการปลายประสาทอักเสบดังกล่าวเป็นเพียงส่วนหนึ่งในการรักษาเท่านั้น สิ่งสำคัญคือผู้ป่วยควรปรึกษานักกายภาพบัดเพื่อวางแผนการรักษา เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง พร้อมทั้งเข้ารับการรักษาให้ถูกต้อง และเหมาะสม เนื่องจากการอักเสบของเส้นประสาทบางตำแหน่งมีสาเหตุมาจากการขาดวิตามินบางชนิด เมื่อได้รับการแก้ไข ได้รับวิตามินเสริมให้เพียงพอ ก็ทำให้หายจากอาการได้ บางกรณีต้องรักษาด้วยการผ่าตัดซึ่งการรักษาที่เหมาะสม ก็จะช่วยให้หายจากอาการที่สร้างความเจ็บปวดและรำคาญต่อการใช้ชีวิตประจำวันให้เป็นไปอย่างปกติขึ้น
——————————–
ข้อควรระวัง: เนื้อหาในบทความ วิดีโอ ข้อความคิดเห็น มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ และสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่างเท่านั้น ไม่ได้มีความตั้งใจจัดทำขึ้นเพื่อทดแทนการเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และการวางแผนการรักษาของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ผู้เข้าชมไม่ควรวินิจฉัย หรือ คาดเดาโรคด้วยตัวเองจากการอ่านบทความ ข้อคิดเห็น หรือ ดูวิดีโอ นี้ คนไข้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของตนเองเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด และเพื่อหลีกเลี่ยงการปวดที่อาจเกิดเพิ่มมากขึ้นในภายหลัง
บทความที่น่าสนใจ
- นั่งนาน ปวดหลัง แก้ได้ไม่ยาก
- ปวดกล้ามเนื้อหลัง (Myofascial Pain Syndrome)
- กายภาพบำบัดสันหลังคด ฟื้นฟูกระดูกได้โดยไม่ต้องผ่าตัด