“จิตวิทยาการกีฬา” สิ่งสำคัญในการแข่งที่ขาดไม่ได้
“จิตวิทยาการกีฬา” ศาสตร์ที่เป็นปัจจัยสำคัญสำหรับนักกีฬาทุกๆ คน เราต่างทราบกันดีว่าในการแข่งขันกีฬานั้นมักจะมีความกดดันรวมอยู่ด้วย เพราะต้องแบกความหวังของกองเชียร์ ของโค้ช และของตนเองเอาไว้เพื่อที่จะเอาชัยชนะกลับมาให้ได้ ดังนั้น นอกจากร่างกายที่แข็งแรงแล้ว นักกีฬาย่อมต้องมีจิตใจที่แข็งแรง ซึ่งเผลอๆ อาจจะต้องเข้มแข็งกว่าร่างกายเสียด้วยซ้ำ ดังนั้น นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้การบำบัดจิตใจของนักกีฬาเป็นสิ่งสำคัญนั่นเอง
“จิตวิทยาการกีฬา” คืออะไร และสำคัญอย่างไร?
จิตวิทยาการกีฬา (Sport psychology) เป็นสหวิทยาการด้านวิทยาศาสตร์ ที่ศึกษาศาสตร์หลาย ๆ ด้านเกี่ยวกับชีวกลศาสตร์ สรีรวิทยา วิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหว และจิตวิทยา การศึกษานี้เกี่ยวข้องกับปัจจัยด้านจิตวิทยาที่ส่งผลกระทบต่อสมรรถภาพและเกี่ยวข้องในด้านกีฬาและการออกกำลังกายที่ส่งผลกระทบต่อจิตวิทยาและปัจจัยด้านร่างกาย นอกจากนั้นยังสอนด้านทักษะทางจิตวิทยาในการปรับปรุงความสามารถ จิตวิทยาการกีฬาประยุกต์อาจเกี่ยวข้องการทำงานกับนักกีฬา ผู้ฝึกสอน การบาดเจ็บ การบำบัด การสื่อสาร การสร้างทีม และการเปลี่ยนอาชีพ
เมื่อความกดดันในเกม ทำให้นักกีฬาเกิด “ความเครียด”
ความเครียดเกิดขึ้นจากปัจจัยหลายประการ มักมิได้เกิดจากสาเหตุเดียว ซึ่งปัจจัยต่างๆ ดังกล่าว ประกอบด้วย
-
ตัวนักกีฬาเอง
นักกีฬาแต่ละคนจะมีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าแตกต่างกัน บางคนเครียดง่าย บางคนเครียดยาก บางคนปรับตัวเก่ง สิ่งเหล่านี้ส่วนหนึ่งเป็นพื้นฐานที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด อีกส่วนเกิดจากการเลี้ยงดูภายในครอบครัว การได้มีโอกาสเผชิญปัญหา ได้แก้ใขปัญหาจนสำเร็จ การได้ฝึกฝนจนเกิดความเคยชินกับปัญหา จะทำให้คนๆนั้นเผชิญความเครียดเก่ง มีการปรับตัวได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
-
ชนิดของกีฬา
กีฬาที่ทำให้เกิดความเครียดสูงมีลักษณะดังนี้ เช่น กีฬาที่อันตราย มีการต่อสู้ ปะทะกัน มีกติกาเข้มงวด เช่น ชกมวย ฟุตบอล กีฬาที่มีผู้ชมจำนวนมาก การแข่งขันระดับประเทศ หรือระดับโลก และกีฬาที่มีรางวัลสูง นักกีฬาจะเกิดความคาดหวัง และคาดการสูญเสียถ้าพ่ายแพ้ เป็นต้น
-
สถานการณ์ที่สร้างความเครียด
ประกอบไปด้วย สถานการณ์ก่อนแข่ง ระหว่างแข่ง และหลังแข่ง ซึ่งในทุกๆ สถานการณ์นั้นสามารถสร้างความเครียดให้กับนักกีฬาได้ทั้งสิ้น
ความสำคัญของ “จิตวิทยา” ที่มีต่อนักกีฬา
หลายๆ คนอาจสงสัยว่าการบำบัดจิตใจให้กับนักกีฬาสามารถช่วยได้ขนาดไหน ซึ่งคำตอบก็คือการบำบัดเช่นนี้จะช่วยพวกเขาให้มองเห็นถึงปัญหาที่กำลังเกิดขึ้นอย่างชัดเจน เพื่อรู้ว่าจะต้องแก้ไขหรือปรับเปลี่ยนที่จุดไหน ถ้านักกีฬามีปัญหาเรื่องการโฟกัส นักจิตวิทยาก็จะช่วยจัดการกับรับมือเมื่อต้องแข่งท่ามกลางเสียงเชียร์หรือสายตาผู้คนจำนวนมาก ช่วยลดความกังวลหรือความเครียดภายใต้แรงกดดัน โดยเฉพาะก่อนการเริ่มแข่งขันที่อาจต้องเจอคู่ต่อสู้ที่เก่งกาจ การเรียนรู้ที่จะทำร่างกายให้ผ่อนคลาย ลดความตึงของกล้ามเนื้อ หรือที่เรียกว่าทำ relaxation techniques โดยการหายใจให้ถูกวิธี ก็จะช่วยให้ลดความกังวลได้ดี
แนวทางการคลายเครียดสำหรับนักกีฬา
-
ปรับเปลี่ยนวิธีคิด
-
ฝึกการคลายกล้ามเนื้อ
-
ฝึกสมาธิ
-
นวด หรือ การทำกายภาพบำบัดต่างๆ
-
การฟังเพลง หรือ ดนตรี ที่ชื่นชอบขณะฝึกซ้อม
อย่างไรก็ดี ไม่ว่าจะเป็นความแข็งแรงของร่างกายหรือจิตใจของนักกีฬานั้นต่างมีความสำคัญด้วยกันทั้งสิ้น เพราะต้องทำงานควบคู่กันไป และการบำบัดเช่นนี้แสดงให้เห็นว่าไม่ว่าร่างกายจะแข็งแรงเพียงใด แต่ทุกคนย่อมมีช่วงที่ต้องพักผ่อนจิตใจด้วยกันทั้งสิ้น ดังนั้น อย่ากลัวที่จะต้องเข้ารับคำแนะนำทางจิตวิทยา เพราะการบำบัดเช่นนี้จะช่วยฟื้นฟูจิตใจและส่งผลดีทั้งในสนามและชีวิตจริงด้วย
——————————–
ข้อควรระวัง: เนื้อหาในบทความ วีดีโอ ข้อความคิดเห็น มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ และสาธิตให้ดูเป็นตัวอย่างเท่านั้น ไม่ได้มีความตั้งใจจัดทำขึ้นเพื่อทดแทนการเข้ารับการตรวจ วิเคราะห์ และการวางแผนการรักษาของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ผู้เข้าชมไม่ควรวินิจฉัย หรือ คาดเดาโรคด้วยตัวเองจากการอ่านบทความ ข้อคิดเห็น หรือ ดูวีดีโอ นี้ คนไข้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของตนเองเพื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด และเพื่อหลีกเลี่ยงการปวดที่อาจเกิดเพิ่มมากขึ้นในภายหลัง
บทความที่น่าสนใจ